Konkurs przeznaczony jest dla uczniów klasy II i III. Ma on na celu zachęcenie dzieci do czytania literatury polskiej, przybliżenie treści najpiękniejszych legend oraz doskonalenie umiejętności czytania ze zrozumieniem.
Tytuły legend, które należy przeczytać: * „PODANIE O POPIELU” – Cecylia Niewiadomska; * „PIAST” – Cecylia Niewiadomska; * „WIANO ŚWIĘTEJ KINGI” – Władysław Ludwik Anczyc; * „TWARDOWSKI” – Kazimierz Władysław Wójcicki; * „LEGENDA O PODHALU” – Władysław Orkan; * „MORSKIE OKO” – Jan Kasprowicz; * „PODANIE O SKARBNIKU” – Jadwiga Chrząszczewska, Jadwiga Warnkówna; * „TORUŃSKIE PIERNIKI” – Maria Kruger; * „LWY Z GDAŃSKIEGO RATUSZA” – Franciszek Fenikowski; * „BORUTA I” – Kazimierz Władysław Wójcicki; * „BORUTA II” – Kazimierz Władysław Wójcicki; * „ZŁOTA KACZKA” – Artur Oppman; * „BAZYLISZEK” – Artur Oppman; * „SYRENA” – Artur Oppman; * „O KRAKU, SMOKU WAWELSKIM I KRÓLOWEJ WANDZIE” – Józef Ignacy Kraszewski. Wszystkie legendy pochodzą z książki „KLECHDY DOMOWE, CZYLI NAJPIĘKNIEJSZE LEGENDY POLSKIE”.
Etap I
Przeczytaj uważnie pytania i podkreśl prawidłową odpowiedź. 1.Kim była maleńka osóbka w koronie, która powierzyła Bogumiłowi tajemnicę wypieku pierników? • Królową pszczół; • Królową krasnoludków; • Królową os.
2.Co zrobiono z trupami stryjów Popiela? • Spalono na stosie; • Zakopano na rozstajach dróg; • Wrzucono do jeziora Gopło.
3.Jakie imię nosił człowiek, który zgładził smoka wawelskiego? • Skuba; • Jan Ślązak; • Melchior Ostroga.
4. W jakim mieście znajdowała się kuźnia Melchiora Ostrogi? • W Olkuszu; • W Krakowie; • W Warszawie.
5. Jak nazywał się szlachcic mieszkający w pobliżu łęczyckiego zamku? • Szlachcic Kalina; • Szlachcic Barnaba; • Szlachcic Pankracy.
6. Jak wyglądał Bazyliszek? • Niby kogut, niby sowa; • Niby sowa, niby wąż; • Niby kogut, niby wąż.
7. W jaki sposób Pan Bóg naprawił błąd Anioła, który „stworzył kraj głodu i chłodu”? • Zamienił szczyty Tatr w równinę; • Stworzył mądrego i silnego górala; • Okrył skały żyzną ziemią.
8. Co spotyka ludzi, którzy litują się nad losem córki pana Morskiego? • Padają łupem dzikich zwierząt; • Giną w zaspach śnieżnych; • Topią się w Czarnym Stawie.
9. W jaki sposób diabeł zwabił Twardowskiego do karczmy? • Zwabił go po srebro i złoto; • Zaprosił go na ślub córki szlachcica; • Wezwał go jako lekarza do chorego człowieka.
10. Po czym zięć pana Kality poznał, że pojedynkował się z poganinem? • Bo poczuł zapach siarki; • Bo szabla miała znak księżyca tureckiego zamiast krzyża; • Bo spod kapelusza wystawały rogi.
11. Co zrobił Lech z ciałem Kraka? • Pogrzebał na rozstajach dróg; • Spalił na górze Lasocie; • Zostawił na pożarcie dzikim zwierzętom.
12. Co znaleziono w bryle soli wydobytej ze studni w Wieliczce? • Królewską koronę Bolesława Wstydliwego; • Sygnet króla; • Pierścień zrękowinowy królewny Kingi.
13. Jak nazywa się wysoka skała, którą bies przewrócił na dół najcieńszym końcem, „żeby tak wiecznie stała”? • Pieskowa Skała; • Sokola Skała; • Orla Skała.
14. Kto był właścicielem pasieki dostarczającej miodu i wosku? • Płatnerz Ostroga; • Pasamonik Pankracy; • Kołodziej Piast.
15. Jak nazywa się plac w Warszawie będący miejscem straceń przestępców? • Piekiełko; • Rynek; • Mordownia.
16. Jak nazywa się staw, w którym utopiła się córka pana Morskiego? • Morskie Oko; • Czarny Staw; • Czarna Hańcza.
17. Ilu kompanów miał Janosik? • Trzech; • Sześciu; • Dwunastu.
18. Dlaczego starszy syn króla Kraka nie zasiadł na tronie? • Bo został wypędzony z kraju; • Bo zabił go młodszy brat; • Bo zginął na wojnie.
19. Kto to był „pasamonik”? • Właścicielem pasieki; • Rzemieślnikiem wyrabiającym zbroje; • Rzemieślnikiem wyrabiającym frędzle i pasy.
20. Jak wygląda herb Gdańska? • Dwa lwy trzymają królewską koronę; • Dwa lwy podtrzymują dwa miecze; • Nad dwoma krzyżami znajduje się królewska korona.
21. Czyją żoną była królowa Kinga? • Bolesława Wstydliwego; • Kazimierza Jagiellończyka; • Zygmunta Wazy.
22. Co dał Skarbnik chłopcu wychodzącemu z kopalni? • Bryłę węgla; • Bryłę soli; • Kartkę z własnym podpisem.
23. Kogo chcieli za męża dla swej córki Bartłomiej i Marianna? • Piekarza Bogumiła; • Pasamonika Pankracego; • Bolesława Wstydliwego.
24. Której części ciała nie miał stary żołnierz inwalida, któremu Lutek podarował pieniądze? • Ręki; • Nogi; • Pięty.
25. Kogo zabił Jan Ślązak? • Barana i woła; • Smoka wawelskiego; • Bazyliszka.
26. Kim z zawodu był Twardowski? • Płatnerzem; • Lekarzem; • Pisarzem.
27. Jakie imiona nosili rybacy, którzy porwali Syrenę? • Staszek i Barnaba; • Szymon i Mateusz; • Barnaba i Mateusz.
28. W jaki sposób czarownice sprawdzały wytrzymałość Janosika? • Kładły mu rozżarzone węgle na ciele;; • Zatykały mu uszy woskiem; • Obcinały mu pięty.
29. Komu rybacy chcieli podarować syrenę? • Księciu Bolesławowi Wstydliwemu; • Królowi pruskiemu; • Księciu na Czersku.
30.Ile dukatów dostał Lutek od Złotej Kaczki? •Tysiąc; •Sto; •Dziesięć.
Etap II.
Przeczytaj uważnie fragmentu tekstów i napisz tytuł legendy, z jakiej one pochodzą. 1.„Pozdrawiam was, cni ojcowie. Przyszła na mnie ma godzina, życie bogom ślubowała, na raz oddam im je całe, niż o rękę bić się mają ci, co ziemi pożądają. Wiedźcie mnie do Wisły brzega, nad głębinę, nad wir wielki. – Rzekła i w Wisłę się rzuca. Naród płacze swej królowej, cały się zbiega do ciała i sypie pani mogiłę, i pieśń o niej wieczną śpiewa.” …………………………………………………………………………………………
2.„Kochałam cię, ty brzegu wiślany, kochałam was, ludzie prości i serca dobrego, byłam waszą pieśnią, waszym czarem życia! Czemuż wzięliście mnie w niewolę, czemuż chcieliście, abym w pętach, w więzieniu, na rozkaz książęcy śpiewała? Śpiewałam wam ludzie prości, ludzie serca cichego i dobrego, ale na rozkaz śpiewać nie chcę i nie będę.” …………………………………………………………………………………………...
3.„Zostaniesz do dnia sądnego, zawieszony tak jak teraz! Jak zawisł w miejscu, dotychczas buja, a choć mu słowa w ustach zamarły, choć głosu jego nikt nie dosłyszy, starcy, co dawne pamiętają czasy, gdy miesiąc w pełni zabłyśnie, przed niewielu jeszcze laty wskazywali czarną plamkę(…)” …………………………………………………………………………………………..
4.„Ziemia proszowska jak dywan wzorzysta, rozkoszna, barwna równina, przetykana kępami sadów, ruczajami. Sandomierska wyższa nieco, pofalowana w doliny i wzgórza, chyliła się łagodnie ku słońcu południa i zdawała się grzać w jego promieniach.” …………………………………………………………………………………………..
5.„Nie wyjdę więcej na świat: rano dobrze było, kiedym się wygrzał na słonku, ale wieczór cóż zyskałem z tą przeklętą szlachtą, co klaskała, jakem pił, a potem wyzywa na rękę? Myślałem, że im przecież podołam, aleć oni lepiej szablą robią jak diabeł. Zgubiłem pas i szablę, dwa pazury, pocieli mi czapkę, skaleczyli rękę.” ……………………………………………………………………………………….
6.„Bo zła to musiała być boginka, kiedy za warunek stawiała: sobie, nie komu! Nie tak! Nie tak myśleć i czuć po polsku trzeba! My rządzimy się inaczej: naprzód biednemu, potem sobie! A wtedy każdej pracy Pan Bóg dopomoże.” …………………………………………………………………………………………..
7.„Kocham cię też – powiedział do niej – i jakie są skarby na świecie, nic one dla mnie przy tobie nie znaczą. Uczynię wszystko dla ciebie, dziewko moja, ale na jedną rzecz to juści bym nigdy nie zezwolił: nie pójdziesz za człowieka obcego rodu, choćby i sam książę albo i król był, a jeno za swojaka.” ………………………………………………………………………………………….. 8.„Oczom teraz ukazały się groźne, spiętrzone ściany skalne, o nagich, w niebo wystających szczytach, o żlebach czarnych i przepaściach, wyżej kosodrzewiną zmarniałą, a dołem ciemnią smrekową odziane, dzikością surową tchnące, no, jednym słowem, Tatry. A zaś na niższych stokach i pogórzach, gdzie woda nie zdołała ziemi spłukać, ścieliły się tylko mchem zarosłe, pustynne hale (…)” …………………………………………………………………………………………...
9.„Głowę miał kogucią z ogromnym purpurowym grzebieniem w kształcie korony, szyję długą i cienką, wężową, kadłub pękaty, nastroszony czarnymi pióry pokryty, i nogi kosmate, wysokie, zakończone łapami o ostrych olbrzymich pazurach. Ale najstraszniejsze były oczy potwora: wyłupiaste, okrągłe, do sowich ślepiów podobne.” …………………………………………………………………………………………..
10.„Od Rynku w stronę Piekiełka zdążał ponury, choć jaskrawy orszak. Przodem szła straż miejska z halabardami, za nimi „bracia pokutnicy” w długich ciemnych opończach, z twarzami osłoniętymi rodzajem maski sukiennej, w której wycięto jedynie otwory na oczy: dalej dostojnie stąpał imć pan pisarz miejski ze zwojem pergaminu w ręku, za panem pisarzem asysta z urzędników sądowych złożona, wreszcie dwie główne osoby pochodu(…) …………………………………………………………………………………………
Etap III.
Obok podanych postaci dopisz tytuły legend, z jakich one pochodzą.
Rzepicha - ………………………………………………………………………… Bolesław Wstydliwy - ……………………………………………………………. Pustelnik Barnaba - ……………………………………………………………… Hermenegildus Fabula - ………………………………………………………… Lutek - …………………………………………………………………………… Książę Rytgar - …………………………………………………………………. Szlachcic Kalina - ………………………………………………………………. Pasamonik, mistrz Pankracy - ………………………………………………… Jan Ślązak - …………………………………………………………………….. Rzeźbiarz Daniel - ……………………………………………………………… Ziemowit - ……………………………………………………………………… Skuba -………………………………………………………………………….. Melchior Ostroga - ……………………………………………………………. Żołnierz spod Somosierry - …………………………………………………… Ezechiel Strubicz - ……………………………………………………………..
Opracowała Anna Prylińska - Nowak Szkoła Podstawowa w Zdziarze Wielkim.
|